Lagere School.

Lunch in de stad, 's middags vrijaf. De bus zal wachten tot half 6. Enkelen gaan niet mee, die willen krachten opdoen voor de Muur. De school dus. Op het speelplein heeft een klas gymnastiek, het gaat nogal militair gedisciplineerd toe, met staccato bevelen en groepskreten en al. Het schoolgebouw zelf is ruim en fantasieloos, het doet me denken aan mijn eigen lagere school, maar die was toch wel wat vrolijker ingericht. Kinderen zitten voorbeeldig stil, handen op de rug, een droom van iedere leraar.

Maar laat ik bij het begin beginnen. Het schoolhoofd ontvangt ons. Ongeveer 1000 kinderen in 23 klassen volgen de lessen van 73 leraren, gedurende 5 jaar, waarvan de eerste drie jaar als "onderbouw", later als "bovenbouw".

Keuzevak

Vanaf het derde leerjaar een keuzevak, hier engels. In het vierde jaar wordt ook basispolitiek zoals Marx en Mao bedreven. Naast de lessen zijn er veel groepsactiviteiten, zoals sport, schilderen, zang en dans. Ook aan preventieve gezondheidszorg en hygiëne wordt veel aandacht besteed. Tussen de trimesters worden 10 dagen besteed aan "arbeidsinzet" om contact met arbeiders en boeren te bevorderen - en natuurlijk de praktische hulp -. Dit geldt alleen voor de hoogste klassen.

Chinese les

We zullen diverse klassen bezoeken, onder andere de Chinese les, waarmee meteen begonnen wordt. De juffrouw houdt een karton met een chinees woord omhoog en luidkeels komt er meteen een viervoudig herhaald antwoord door de uitverkorene die de beurt heeft. Hierbij rijst de knappe leerling omhoog en gaat daarna weer geruisloos zitten.

Door anderen worden de bijbehorende tekens op het schoolbord "getekend" en elk haaltje hoort er bij!. Ook het bekende klassikaal opdreunen van een tekst is nog steeds een geijkte methode. Maar ze maken er uit puur enthousiasme wel een oorverdovend lawaai van. Op het bord wordt ondertussen gegoocheld met afleidingen van een chinees letterwoord; er komen andere haaltjes bij en voor iedereen is het volkomen duidelijk behalve voor ons, de domme ongeletterden.

Engelse les

We wandelen naar een ander lokaal. In sommige klassen staat de schone Chinese leuze te lezen: (vert.) "By studying well we make progress every day".

Ook de engelse les lijkt een goed voorbereid toneelstukje. En dat zijn dan ook inderdaad de kleine samenspraakjes tussen twee leerlingen. "Hello, are you going to school?" "I think you lost your pencil" "Oh, it fell out of my pocket. Thank you". "You are welcome". En andere tafereeltjes, koddig om te zien en te horen. In goed engels wordt nu een gedichtje opgedreund, natuurlijk partijpropaganda, dat gaat in een moeite door. Daarna wordt iemand van onze groep uitgenodigd om een lesje te geven. Dat gaat geweldig leuk. I am a Dutchman, I come from Holland. You say ... You are ... en tot slot: één groot vierkant op het bord: China, 800 million inhabitants, waarnaast Holland met zijn 14 miljoen in het niet valt met zijn nietig oppervlakje.
Nazeggen: "This is your country ... and that is my country ... Nazeggen. You say... De kinderen dreunen enthousiast op, ze hebben er plezier in, net als wij.

Rekenles

De rekenles staat op hoog peil, ook al elementaire meetkunde zoals oppervlakte berekening van een parallellogram. In het vrije kwartier laat de begeleider ons het zelfgemaakte instrumentarium zien, in een soort natuurkunde- of biologielokaal.
Alles is zelf gemaakt en uitgedacht, met of zonder hulp van de leerlingen. Een systeem om de verschillende seizoenen op aarde te demonstreren, door een eenvoudig mechanisch systeem schuiven de verschillende maanstanden langs de hemel, barometers met verschuifbare linten in twee kleuren, een aardbol, door leerlingen keurig beplakt met werelddelen, menselijke hersens en andere organen, uitneembaar, een ijzerdraad model van een mug met zuigmond, maag en al... Dit alles is aan dat vindingrijke brein ontsproten, en daarmee verdient deze onderwijsman dan ook een eervolle plaats op de tribune bij de a.s. l oktober feesten.

Teken en zangles

De tekenles is kopiëren van perspectivische lijnen. Zoals overal zitten ook hier zwoegers en talentvollen door elkaar. Aan de muren hangen mooie producten van de prestaties. Ook hier weer de gebruikelijke propaganda.
Op de zangles wordt eerst de theorie gedemonstreerd aan de hand van cijfers in plaats van noten. Dan, met pianobegeleiding, geven vijftig schrille stemmetjes een chinees lied ten beste. Op goede voordracht wordt streng gelet, hele strofen moeten harder of zachter. Overdoen dus. Het is ontzettend leuk om dit alles mee te mogen maken, zo aan het andere eind van de wereld!

Weer het vragen uurtje met de thee. Vragen over noten- of cijferschrift, over straffen, rapporten, overgang en vele andere nuttige schoolzaken. Ook hier staat de positieve opvoeding, het leidinggeven, centraal. Educatie veel meer dan "stampwerk". Op een desbetreffende vraag blijkt dat hier iedereen graag naar school gaat Waarheid of propaganda?? (in Nederland is dit helaas anders).

Grammofoonplaten

In Peking Hotel kopen we de langverbeide grammofoonplaten, volgens een catalogus. Er is weinig uit op te maken en ik doe in het wilde weg mijn keuze. Later thuis volgt dan de verrassing of teleurstelling.
Nog even een wandeling door een winkelstraat. Grote en kleine winkels, warenhuizen, veel kooplustigen. Het is warm en vol, de straat vol autogetoeter. Er wordt nog een laatste Mao jasje gekocht. Een hoop nieuwsgierigen garen zich om ons heen en maken weer ruim baan als de koop gesloten is. Maar dan hebben we er ook genoeg van.

Bij de balie in het Peking Hotel vechten we voor een taxi, die lang op zich laat wachten. Eindelijk komt hij dan, de chauffeur vraagt niets, hij weet waar hij zijn vrachtje moet afzetten en veilig bereiken we het Vriendschapshotel weer.
De thuisblijvers zijn ondertussen lekker uitgerust en weer vol energie om morgen de Muur te beklimmen. Ze hebben intussen in onze kamers een grondige schoonmaakbeurt gehouden, alles is van zijn plaats geweest - en of iemand er nu half of niet-gekleed bijliep, niets kon de schoonmaakploeg in hun ijver stuiten!

Zang en Dans

Plotseling horen we dat het diner een half uur vertraagd is, want vanavond zal de langverwachte voorstelling in het theater plaatshebben. Zang en dans! Het wordt dus haast je rep je en sommigen komen met een nog nat hoofd aan tafel. Nauwelijks is het eten naar binnen of: wegwezen weer. En we zien een op hoog peil staand variété programma, westerse stijl, maar erg goed. Als intermezzo een chinees zangeresje. Die schrille tonen vind ik nog steeds vreemd, maar niet onaangenaam om te horen. De nummers worden aangekondigd door een geestig meisje in het roze, die na enige afgeknauwde klanken te hebben uitgestoten, denkt dat het ons nu allemaal duidelijk is!

De danseresjes van de ballet groep zijn net porseleinen poppetjes. We zien heel knappe effecten van onbeweeglijke schaduwfiguurtjes tegen een lichte achtergrond. Het oosterse orkest is uitstekend; vreemde instrumenten en twee-snarige violen geven zeer ritmische en vrolijke muziek ten beste.
In de zaal houdt geen enkele chinees zijn mond. Dat schijnt gewoonte te zijn om door te praten onder de opvoering. Betrekkelijk vroeg is het afgelopen, om 10 uur 's avonds zijn we weer thuis.